Biên kịch online- VI. Tạo cảnh
1. Khái niệm
Cảnh trong điện ảnh được lấy từ cảnh trong sân khấu, do đó có nhiều nhầm lẫn khái niệm cảnh, nhất là với những biên kịch trẻ. Cảnh trong sân khấu được xác định bởi một cảnh cố định. Ở điện ảnh tuy được gọi là cảnh nhưng được xác định chủ yếu căn cứ vào mục đích của nó.
Xét theo ngôn ngữ điện ảnh, Cảnh là một khối câu chuyện trong hệ thống câu chuyện mà bạn muốn đưa đến cho khán giả bằng hình ảnh. Một cảnh là một khối các ngữ đoạn thị giác liên kết nhau nhằm kể, diễn tả, miêu tả hoặc nhấn mạnh một ý nào đó trong câu chuyện.
Ngữ đoạn thị giác là những thành tố của một quá trình hiển thị của một hình ảnh. Nó là tổ hợp nhiều yếu tố cụ thể ( sờ mó được, trông thấy được) trong dàn cảnh và diễn xuất hợp thành một quá trình hiển thị hình ảnh trong điện ảnh. Khi nói “một hình ảnh” ta hiểu đó là một ảnh động có nghĩa- như từ hay chữ trong văn.
Một cách rất tương đối ta có thể so sánh kịch bản điện ảnh như một cuốn tiểu thuyết bao gồm các chương- đó là các trường đoạn, mỗi chương có nhiều đoạn – đó là cảnh, còn các câu văn (hay nhóm câu văn)-đó là ngữ đoạn thị giác.
Tới tận bây giờ các nhà biên kịch vẫn có hai quan niệm khác nhau về cảnh trong kịch bản. Quan niệm thứ nhất, coi cảnh trong kịch bản là trường đoạn của phim. Một cảnh trong kịch bản bao gồm một hoặc nhiều cảnh nhỏ xâu chuỗi các sự kiện theo tiến trình về đích của nhân vật chính. Cảnh trong kịch bản được xem xét rộng rãi hơn với một dung lượng câu chuyện đủ lớn để diễn đạt hết ý một nút kịch. Nghĩa là một cảnh kịch bản thường phải có đầy đủ thắt nút, cao trào và cởi nút, chí ít cũng phải có thắt nút và cởi nút. Với quan niệm này một phim 120 phút có chừng 60 cảnh.
Quan niệm thứ hai cởi mở hơn, nó phụ thuộc vào mục đích cảnh chứ không phụ thuộc vào câu chuyện của cảnh đó. Một cảnh có thể không có chuyện gì xảy ra hoặc xảy ra câu chuyện như một trường đoạn, miễn sao đạt được một trong hai hoặc cả hai mục đích: đẩy câu chuyện tiến lên và tô đậm thêm tính cách nhân vật. Một người đàn bà ngồi bó gối trong đêm trăng là một cảnh, chẳng cần chuyện gì xảy ra cả. Miễn sao việc người đàn bà ngồi bó gối trong đêm trăng cho thấy chuyện gì đó đang xảy ra và biểu thị trang thái tâm lý của nhân vật. Cảnh phim theo quan niệm thứ hai, một cảnh có thời lượng khoảng chừng trên dưới một phút. (Một trang viết cách dòng)
Ngày nay đa số các nhà biên kịch theo quan niệm cảnh thứ hai. Nó sáng rõ hơn, xine hơn. Nhất là không phải nhập nhằng giữa cảnh quay và cảnh kịch bản. Tuy nhiên việc chia ra nhiều cảnh quá nhỏ sẽ làm vỡ vụn không gian và cảm xúc, rất khó theo dõi đối với người đọc. Thông thường một cảnh của kịch bản phải gói được một câu chuyện nhỏ trong hệ thống các câu chuyện của chuyện phim, bất kể nó là một chi tiết hình hay một trường đoạn.
2. Tạo cảnh
Dù là cảnh theo quan niệm nào thì nó cũng phải đảm bảo 4 chức năng: 1. Làm cho câu chuyện tiến lên. 2. Bộc lộ và gia tăng tính cách nhân vật. 3. Mở ra hay gói lại một nút chuyện. 4. Giữ và phát triển dòng chảy cảm xúc. Theo đó, cảnh phim trước hết cung cấp thông tin cần thiết cho khán giả tiếp tục theo dõi, phát triển các mối quan hệ nhân vật, hé mở và gài đặt các bí mật của câu chuyện, gói lại hoặc mở ra những cảm xúc mới.
Một cảnh trong phim chứa đựng hành động đã khởi phát từ cảnh trước và tạo đà cho hành động ở cảnh tiếp theo, nó vừa là kết quả của cảnh trước đó vừa là nguyên nhân của các cảnh tiếp theo. Cảnh là một mắt xích không thể thiếu trong hệ thống chuyện phim. Bạn phải chú trọng ba chữ “không thể thiếu”, tức nếu thiếu cảnh đó thì chuyện phim bị đứt gãy hoặc dòng chảy cảm xúc bị ngưng động hay lệch hướng.
Tạo một cảnh là xây dựng một cấu trúc cảnh hợp lý nhằm chứa đủ những dữ kiện mà cảnh đó cần phải có. Trước đây các nhà biên kịch quan niệm một cảnh phải bao gồm ba phần: mở đầu, phát triển và kết thúc. Thậm chí cấu trúc của một cảnh xét về hình thức chẳng khác gì cấu trúc chuyện phim nhưng ở qui mô nhỏ hơn mà thôi. Ngày nay do quan niệm thứ hai về cảnh, không cần thiết có một cấu trúc như vậy. Một cảnh lắm khi như một dấu chấm than trong văn học, như cảnh người đàn bà bó gối dưới trăng chẳng hạn. Dù thế nào thì một cảnh bắt buộc phải trả lời các câu hỏi sau: Ai? Ở đâu? Chuyện gì? Trả lời tốt 3 câu hỏi đó là bạn đã hoàn thành việc tạo ra một cảnh.
+Ai?
Đó là nhân vật. Nhân vật trong cảnh này là những ai, ai vừa ra đi, ai vừa mới đến? Lý do họ vào cảnh và lý do họ ra đi. Lý do vào cảnh và ra đi phải hợp lý, tránh tuỳ tiện.Không ai có thể vào ra tuỳ tiện trong không gian qui định của tác giả.
Để cho một nhân vật vào cảnh có lý, tự nhiên và sinh động, bạn cần phải trả lời được những câu hỏi sau: 1. Anh ta có cần thiết phải có mặt trong cảnh này không? 2.Trước khi vào cảnh ( tức những cảnh trước đó) anh ta đã nghĩ gì, đã làm gì? Tâm trạng và cảm xúc anh ta ra sao? 3. Anh ta đang ( tức tại cảnh này) muốn gì? Và sẽ làm gì trong cảnh này?
Lấy phim Những cây cầu ở quận Medison làm minh họa, ta thử đi sâu vào ba câu hỏi trên.
Câu hỏi 1 là để xác định vai trò của nhân vật ở cảnh đó. Anh ta phải là nhân vật chính của cảnh, nếu không cũng là nhân vật hỗ trợ cho nhân vật chính. Nếu không phải vậy thì mời họ ra khỏi cảnh ngay lập tức đừng luyến tiếc.
Ở cảnh lần đầu anh chàng Robert Kincaid lái xe vào nhà Francesca hỏi đường, không cần phải nói nhiều ta thấy rất rõ không ai thừa trong cảnh này. Giả sử trong khi Robert Kincaid hỏi đường Francesca, để cho cảnh sinh động có cần cho một con chó nhảy vào cảnh sủa nhặng xị lên? Hay một ông hàng xóm chạy sang hỏi giờ, nhân đó nói vài câu hài hước? Hoặc là một tay say rượu chân nam đá chân chiêu đi vào và ngã lăn dưới chân Francesca, mắt tháo láo ngó ngược lên váy cô ta?
Không cần và không nên. Đây là cảnh cần thiết cho thấy sự vắng vẻ, báo trước “chỉ có hai ta”. Cho thêm mấy nhân vật đó vào có thể làm hỏng mục đích cảnh. Hơn nữa phải tập trung cho Francesca nhận ra anh chàng Robert Kincaid đẹp trai và nam tính, phải cho thấy mắt Francesca long lánh đôi lần trước khi rơi vào mối tình sét đánh ở những cảnh sau. Thêm mấy nhân vật kia vào có thể gây cười cho khán giả nhưng phá hỏng cảm xúc ban đầu cần gây dựng cho phim.
Câu hỏi 2 thực dễ trả lời nhưng rất quan trọng. Nó giúp bạn tiếp tục triển khai hành động và tâm lý của nhân vật. Không biết cảnh trước nhân vật đã làm gì, nghĩ gì, cảm xúc ra sao, bạn không thể cho nhân vật tiếp tục ở cảnh tiếp theo.
Ở cảnh hỏi đường, Robert Kincaid lần đầu xuất hiện, anh ta vào cảnh thuần túy là một người hỏi đường. Trong khi đó Francesca ở cảnh trước đó cho thấy cô đang cảm thấy trống trải khi chồng con ra khỏi nhà. Mục đích cảnh này là làm cho Robert Kincaid và Francesca có ấn tượng về nhau, trong hơn một phút làm cho họ thích nhau qua việc hỏi đường.
Với Robert Kincaid cảnh này chỉ cần tạo cho anh ta sự hấp dẫn là được. Phải để cho anh ta hỏi đường thật tự nhiên, hoàn toàn không phải mượn chuyện hỏi đường để tán gái. Francesca thì ngược lại, cảnh trước cho thấy cô ta trống trải, vào cảnh này khi Robert Kincaid xuất hiện cô ta tỏ ra mừng rỡ vì có khách, có người để nói chuyện. Thêm vào đó ông khách rất hấp dẫn, rất đàn ông khiến cô ta thích.
Phải cho thấy qua việc chỉ đường vu vơ, Francesca không muốn ông khách đi ngay, cô ta muốn nói chuyện nhiều với gã đàn ông là lạ hay hay này. Kết quả là cuối cảnh Francesca leo lên xe Robert Kincaid để dẫn đường cho anh ta, dù qua câu chuyện cây cầu Medison quá dễ tìm, Robert Kincaid thừa sức tìm thấy nó. Tuy nhiên anh ta đã không ( dại gì) từ chối sự tốt bụng của Francesca- Tôi đi được mà, không phải phiền chị. Ngược lại anh ta mừng rỡ khi Francesca chui vào cabin, trước đó anh ta làm ra vẻ ú ớ “ không chắc đã tìm ra” tạo cớ cho Francesca leo lên xe của anh ta.
Tới đây với câu hỏi Ai? mục đích cảnh đã hoàn thành, không có lý do gì để không chuyển sang cảnh khác.
+Ở đâu? Đó là khung cảnh và thời điểm. Muốn xây dựng cảnh tất nhiên bạn phải đối diện với câu hỏi: Cảnh xảy ra ở đâu? Từ đó bạn xác định được giới hạn của cảnh và thời điểm xảy ra cảnh đó. Cảnh của bạn phải nằm trong hệ thống bối cảnh của chuyện phim. Cần tiết kiệm tối đa khung cảnh, tránh đẻ ra khung cảnh mới làm rối không gian của phim và tăng thêm kinh phí sản xuất không cần thiết.
Bối cảnh phim Những cây cầu ở quận Medison thật đơn giản, chủ yếu diễn ra ở nhà Francesca. Khoảng 5 % thời lượng ở cây cầu Medison và Thị trấn Medison. Chuyện phim vẫn diễn ra rất tự nhiên và sinh động, không có một cảnh nào thừa, khung cảnh nào cũng hợp lý.
Để tiết kiệm khung cảnh bạn phải tìm cho được cách kể ngắn gọn nhất, hiệu quả nhất, tránh cò cưa dài dòng, câu giờ vớ vẩn. Ví dụ ở cảnh hỏi đường, sẽ có bạn tạo cho anh chàng Robert Kincaid vừa lái xe vừa huýt sáo, bất chợ thấy cô Francesca, anh ta cho xe đi chậm làm bộ vừa hỏi đường vừa gạ gẫm. Francesca không trả lời và bỏ đi. Tiếp theo là cảnh Robert Kincaid đánh xe vào làng, anh ta hỏi người làng về cô Francesca nhưng không ai biết. Thêm một cảnh nữa, Robert Kincaid gặp được người đàn ông, ông ta cho biết nhà Francesca và nói thêm: “ Ả ta máu lắm đấy, đang chán chồng”. Cuối cùng Robert Kincaid tới nhà Francesca. Cách kể chuyện hạng bét đó đã đẻ ra 4 khung cảnh thừa thãi, chỉ tổ tốn tiền cho nhà sản xuất.
Khi tạo cảnh cần hình dung ra không gian thật mà ở đấy nhân vật sẽ hoat động. Không nên hình dung cảnh theo giàn dựng, cũng không nên quan niệm tạo hình là hình dung ra khuôn hình như khuôn hình của đạo diễn để viết. Hình dung ra một không gian thực sẽ giúp cho bạn thoải mái tưởng tượng, từ đó tạo ra nhiều hình ảnh tốt. Nếu hình dung theo khuôn hình và cảnh giàn dựng thì tự bạn sẽ trói buộc lấy trí tưởng tượng của bạn.
Chọn khung cảnh để dựng cảnh, dù là tưởng tượng nhưng bạn phải thông thuộc khung cảnh đó như chính nhà bạn. Ví như nhà Francesca, bạn phải nắm chắc toàn bộ ngôi nhà của cô ta, từ bên ngoài: sân, nơi đỗ xe, nơi tắm, vườn cây… tới trong nhà: bếp, phòng ăn, buồng ngủ. Cả cái máy điện thoại đặt ở đâu bạn cũng cần tính đến. Bạn không cần miêu tả khung cảnh trong kịch bản, nhưng nhất thiết bạn phải nắm vững nó. Nắm chắc khung cảnh bạn mới có chọn được ở vị trí nào để nhân vật hành động sinh động nhất, bộc lộ tâm trạng phù hợp nhất.
Bạn có hiểu vì sao tác giả Những cây cầu ở quận Medison phải đưa Francesca lên cabin xe tải trong khi họ vẫn có thể đứng ở sân nhà nói tiếp câu chuyện của họ? Là vì ở cảnh tiếp theo tác giả cần một xúc tác báo trước khủng hoảng của Francesca cuối hồi 1. Để cho Robert Kincaid chạm khẽ vào chân trần của Francesca một cách rất tinh tế, không gì tốt hơn chọ họ ngồi trong cabin chật chội, anh chàng Robert Kincaid phải với tay lấy gói thuốc lá.
Cũng vậy, để cho cặp đôi Robert Kincaid và Francesca bỏ qua cách biệt thật nhanh, tiến tới thân thiện tới mức suồng sã, không gì tốt hơn để họ cùng nhau làm cơm trong bếp và phòng ăn thôn quê, nghèo, chật và luộm thuộm. Từ đó tác giả gây thêm một cú xúc tác nữa, ấy là khi Robert Kincaid với tay lấy túm rau chạm vai trần Francesca. Sau đó là cảnh Robert Kincaid kể chuyện, anh ta kể câu chuyện không thật buồn cười cho lắm nhưng Francesca đã cười ngất, cười và duỗi cả hai chân trên ghế trước người đàn ông lạ, tín hiệu báo trước sự gần gũi của họ sẽ xảy ra. Bạn cứ tưởng tượng xem, nếu Robert Kincaid kể chuyện trong phòng khách sang trọng, mọi thứ đều bóng loáng, tiếng cười của Francesca sẽ rất vô duyên, cái duỗi chân của chị ta lại càng vô duyên tệ.
+Chuyện gì?
Đó là mục đích và nhiệm vụ của cảnh, cho thấy một chuyện gì đó đã xảy ra trong tiến trình “đẩy câu chuyện tiến lên”. Theo quan niệm thứ hai về cảnh mà tôi đã trình bày, chuyện gì đó xảy ra trong cảnh không nhất thiết là một câu chuyện nhỏ ( có đầu có đuôi) như quan niệm thứ nhất. Người đàn bà ngồi bó gối dưới ánh trăng cũng là Chuyện gì đó xảy ra rồi, miễn sao nó góp phần đẩy câu chuyện tiến lên và gia tăng tính cách nhân vật.
Ở Những cây cầu ở quận Medison, cảnh hỏi đường là một câu chuyện nhỏ, cảnh tiếp theo Francesca dẫn tới Robert Kincaid tới cầu Medison cũng là một câu chuyện nhỏ. Nhưng cảnh Francesca nhìn trộm Robert Kincaid không là câu chuyện, nó chỉ cho thấy Francesca thích thú ngắm nhìn Robert Kincaid mà thôi. Chỉ vậy thôi nhưng đã hoàn thành mục đích cú cảnh là đẩy câu chuyện tiến lên. Qua cái nhìn thích thú và tiếng xuýt xoa “ Dễ thương quá!” của Francesca ta thấy cô ta mê Robert Kincaid rồi, chẳng những mê vẻ đẹp trại, tính xởi lởi của Robert Kincaid, mà còn đắm đuối với thân xác rất đàn ông của anh ta nữa. Một cảnh không có chuyện gì xảy ra nhưng giúp cho câu chuyện tiến rất nhanh. Kể từ cảnh này về sau, bất cứ lúc nào họ ôm nhau hôn cũng có lý.
Một câu chuyện có đầu có đuôi nhưng nó chẳng giúp gì cho sự phát triển câu chuyện cũng như tính cách nhân vật thì dù nó sinh động đến mấy cũng nên bỏ ra khỏi kịch bản. Ở phim Đời cát, khi bà vợ thứ Tâm vào nhà bà vợ cả Thoa, bạn có thể dựng một cảnh vui vẻ kẻ Nam người Bắc nói chuyện không hiểu nhau, hết người này nghe lộn đến người kia nghe lộn, gây tiếng cười sảng khoái. Hoặc bạn cho hai bà vợ cùng nhau đi chợ, dọc đường họ tâm sự với nhau. Họ vui vẻ nói về cái tật xấu của ông chồng chung rồi ôm nhau cười vui vẻ. Những cảnh đó không dở nhưng thừa. Mục đích của cảnh là cần nhanh chóng mở ra xung đột ngấm ngầm của hai người đàn bà. Cả hai đều rất tốt nhưng không ai chấp nhận kiếp chồng chung.
Sau cảnh gặp gỡ, bà Thoa đem bà Tâm ra suối tắm dưới trăng. Họ không nói gì hết. Bà Tâm tắm dưới suối, bà Thoa ngồi trên bờ canh chừng cho bà Tâm. Tắm xong rồi về, không ai nói với ai một tiếng, tuyệt không có một chuyện gì xảy ra. Nhưng cái xảy ra đáng sợ nhất của bà Thoa, cũng là cánh cửa mở ra xung đột ngấm ngầm ở những cảnh sau là thân hình trẻ trung đầy sức sống và sexy của bà Tâm lồ lộ “ xảy ra” dưới ánh trăng. Chuyện gì đấy là ở đó, nó quan trọng gấp nhiều lần những cảnh vui vẻ hài hước giả sử xảy ra ở trên.
Tới đây ta cần ghi nhớ hai vấn đề mấu chốt khi tạo cảnh. Một là mục đích cảnh. Hai là nhiệm vụ cảnh. Bạn tạo ra cảnh này để làm gì? Đó là mục đích. Bạn tạo ra cảnh này như thế nào để thực hiện mục đích cảnh? Đó là nhiệm vụ. Cảnh tắm trăng của phim Đời cát chỉ rõ mục đích cảnh là nhanh chóng mở ra xung đột ngấm ngầm của hai người đàn bà. Nhiệm vụ cảnh là mở ra xung đột ngấm ngấm thật nhẹ nhàng, tinh tế như là không có gì xảy ra cả. Và thế cảnh tắm trăng đã được tạo ra với cái nhìn ghen tị của bà cả trước thân hình trẻ đẹp, sexy của bà hai.
Muốn đặt ra mục đích cảnh bạn phải nắm chắc tiến trình của chuyện phim xảy ra thế nào, xảy ra tới đâu, tâm lý nhân vật phát triển đến đâu phát triển thế nào. Đặt ra mục đích cảnh là để cho câu chuyện leo thang, tính cách nhân vật được phát triển.Khi có mục đích cảnh rồi bạn mới xây dựng nhiệm vụ cho cảnh. Theo cách nói lính tráng, mục đích cảnh là tư tưởng chỉ đạo, nhiệm vụ cảnh là biện pháp thực thi.
Có mục đích cảnh rồi khi đó mới đặt nhiệm vụ cảnh, tức là tìm cách tạo cảnh thế nào để đáp ứng tốt nhất mục đích cảnh. Ở cảnh Francesca nhìn trộm Robert Kincaid tắm ta thấy, trước đó có 3 cảnh cho thấy Francesca thích dần Robert Kincaid, mục đích cảnh này là làm cho Francesca hết lý do từ chối Robert Kincaid nếu anh ta ngỏ lời. Bạn có thể thực hiện mục đích cảnh bằng một cảnh hai người tiếp tục trò chuyện với nhau và cho thấy Francesca nhìn trộm vẻ đàn ông của Robert Kincaid. Hoặc bạn cho hai người gặp một con thú tấn công, Robert Kincaid nằm đè lên Francesca che chở cho cô ta, và cái vẻ bối rối của cô ta cho thấy cô ta bị hâm nóng bởi thân xác của Robert Kincaid. Tất cả đều được nhưng người ta đã làm nhiều rồi, đặc biệt là dài dòng, cần phải làm cách khác. Để cho Francesca nhìn trộm Robert Kincaid tắm cũng không mới nhưng nó là cách ngắn gọn nhất để thực hiện mục đích cảnh. Thêm nữa để cho đàn bà háo hức nhìn trộm đàn ông tắm rồi thích thú xuýt xoa vẫn hấp dẫn hơn, và chân thực hơn hai cảnh đã dẫn trên. Trong chuyện tình đôi khi cần một chút trắng trợn, liều lĩnh vẫn thú vị hơn là những nỉ non.
3. Giới hạn cảnh
Giới hạn cảnh ở đây là giới hạn nội dung cảnh, bao gồm vào cảnh lúc nào cắt cảnh ở đâu. Từ mục đích cảnh bạn xây dựng nhiệm vụ cảnh. Khi xác định nhiệm vụ cảnh là phải làm gì cho cảnh này, bạn dựng được Chuyện gì đó sẽ xảy ra như thế nào. Từ đó bạn xác định cho đúng vào cảnh khi nào, cắt cảnh ở đâu là tốt nhất, sao cho một cảnh diễn ra ngắn gọn nhất, sáng rõ nhất.
Việc giao đãi dông dài khi vào cảnh, và dây dưa khi ra cảnh là bệnh tật của hầu hết những nhà biên kịch thiếu kinh nghiệm. Ở cảnh hỏi đường trong phim Những cây cầu ở quận Medison, Robert Kincaid vào cảnh là hỏi đường ngay. Anh ta không bắt đầu bằng màn giao đãi rằng chào chị, vườn hoa đẹp quá, ngôi nhà đáng yêu quá. Francesca cũng không mời anh ta vào nhà uống nước, kể lể đôi câu về gia cảnh. Không và không. Người ngồi trên xe kẻ đứng giữa sân đi thẳng vào câu chuyện hỏi đường. Chuẩn bị hết cảnh, Francesca nói cô sẽ dẫn đường cho Robert Kincaid và chị leo ngay lên cabin, xe chạy. Cắt cảnh. Không có màn Robert Kincaid lịch sự từ chối khi Francesca đề nghị dẫn đường, cũng không có màn chị chạy vào nhà thay quần áo, đứng trước gương trang điểm với bộ mặt hí hửng sắp câu được trai. Tác giả đã lược bỏ gần như hoàn toàn những thứ dài dòng đó để đi thẳng vào nhiệm vụ của cảnh.
Nhà biên kịch Mỹ nổi tiếng Richard Walter cho ta một lời khuyên rất chí lý: “Tất cả những gì có thể loại bỏ, cần phải loại bỏ một cách không thương tiếc” Kinh nghiệm của các nhà biên kịch truyền từ cả thế kỉ này bằng một công thức rất đơn giản: Vào muộn ra sớm. Bạn chú ý vào muộn chứ không phải vào quá muộn, ra sớm chứ không phải ra quá sớm. Vào quá muộn dễ gây khó hiểu, ra quá sớm dễ làm đứt gãy dòng chảy cảm xúc.
Ở cảnh hỏi đường, nếu vào cảnh đã thấy ngay xe Robert Kincaid trước nhà Francesca, anh ta hỏi đường về cầu Medison, và ngay lập tức cô ta hồ hởi leo lên cabin xe nói: “ Để tôi đưa anh đi”, thì đó là một cảnh hỏng. Vào cảnh phải để cho xe Robert Kincaid từ xa tiến tới và ánh mắt mừng rỡ, hồi hộp của Francesca. Cần phải vậy để dẫn tiếp của tâm trạng trống trải của Francesca ở cảnh trước. Và trước khi ra cảnh cần phải đổ đầy cảm xúc của cả hai người, họ có vẻ đã thích nhau. Đặc biệt Francesca, phải tô đủ đậm tâm trạng của chị trước người đàn ông là lạ hay hay trước khi để chị lên cabin và cắt cảnh.
Giới hạn cảnh còn phụ thuộc góc nhìn. Cảnh của phim được cho thấy dưới góc nhìn của người dẫn chuyện. Thông thường người dẫn chuyện là tác giả. Thỉnh thoảng có những cảnh diễn dưới cái nhìn của nhân vật.
Khi nào thì thì cảnh phim diễn ra dưới góc nhìn của nhân vật? Ấy là khi cảnh đó là tình tiết thuộc bí mật của nhân vật đó, các nhân vật khác không biết. Ví như cảnh xem tắm trộm của Francesca chẳng hạn.
Thủ pháp “góc nhìn bí mật” này được sử dụng khá nhiều trong các phim hành động. Để tạo ra sự săn đuổi hấp dẫn, li kì người ta cho thay đổi góc nhìn liên tục theo cái nhìn của các nhân vật tham gia đuổi bắt nhau. Phim Không lực 1 Hoa Kì liên tục thay đổi góc nhìn. Cảnh này là góc nhìn của Tổng thống James Marshall, cảnh khác là góc nhìn của tên trùm không tặc Egor Korshunov, góc nhìn của cô bé Alice Marshall, góc nhìn của tên cận vệ không tặc.v.v
Bạn không được tùy tiện thay đổi góc nhìn. Góc nhìn của cảnh phải giúp chuyện phim phát triển và bày tỏ được cảm xúc bí mật của nhân vật chứ không phải là cách trổ tài chơi ngông của nhà biên kịch. Tùy tiện thay đổi góc nhìn không nguyên cớ chẳng giúp bạn được gì hết ngoài việc làm phim của bạn rối loạn, khó hiểu. Muốn thay đổi góc nhìn bạn phải trả lời câu hỏi: Để làm gì? và Có cần không?
Sử dụng góc nhìn thú vị nhất là trong khi cho thấy bí mật của nhân vật còn cho thấy tâm trạng giấu kín của nhân vật. Phim Thương nhớ đồng quê ( đạo diễn Đặng Nhật Minh) cảnh hay nhất phim này cũng là cảnh hay nhất trong tất cả các phim của Đặng Nhật Minh là cảnh Duyên trong vai người vợ lính xa nhà đập lúa dưới trăng. Cảnh này hay ở chỗ diễn ra dưới cái nhìn của Nhâm, cậu em chồng. Những cú đập lúa của Duyên như cố giải tỏa những bức bối của người đàn bà xa chồng đã khiến Nhâm phải ra sau giếng thủ dâm. Quả là hay.
Ở cuối phim Những cây cầu ở quận Mediso, gồm hầu hết các cảnh diễn ra dưới góc nhìn của Francesca. Sau khi chia tay Robert Kincaid, Francesca tưởng anh đã đi xa. Không ngờ chị thấy anh vẫn ở trong Thị trấn Medison. Francesca ngồi với chồng, chị lẳng lặng bám theo xe của Robert Kincaid . Robert Kincaid không biết, chồng chị không biết, chỉ có chị và nỗi lòng nặng trĩu với mối tình sét đánh cứ loanh quanh vô vọng giữa trời mưa tầm tả. Đây là những cảnh hay nhất của phim, nhờ đó mà Những cây cầu ở quận Mediso được xếp trong 100 phim kinh điển hay nhất thế giới.
Đề 16: Hãy tạo cảnh người con trai đem bạn gái về nhà giới thiệu, không ngờ mẹ anh đã biết, bà không thích cô ta. ( Không quá một trang)
Lưu ý: Bạn soạn thảo tự do, không cần theo mẫu nào vì ta chưa học soạn thảo văn bản. Thời hạn nộp bài: Trưa thứ 7 tuần sau (1/10/2016)
