Bây giờ đặt giả thiết cả 3 nước Miến, Bắc Hàn và Việt nam đều có một thế chế chính trị mới, dân chủ và cởi mở thì nước nào sẽ tiến nhanh?
Miến, Bắc Hàn hay Việt?
Mình chưa được đến Miến điện (đang cố gắng năm 2012 sẽ đi). Nhưng được tiếp xúc với một số người Mỹ gốc Miến. Sếp cũ của mình là người gốc Miến. Mình nể phục người Miến lắm. Họ tử tế. Họ rất hiền. Lúc nào họ cũng sợ làm tổn thương người khác. Về hình thức, người Miến cũng đẹp. Khuôn mặt phúc hậu, đôi mắt to. Nói chung, ở họ toát lên sự tử tế, hiền lành. Gia đình bà sếp mình sang đây bao nhiêu năm, bố mẹ bà ấy vẫn còn giữ nguyên trang phục Miến, mặc áo dài trắng rất đẹp những dịp lễ hội. Tác phong của họ toát nên cốt cách văn hóa, có chiều sâu văn hóa. Nói chuyện với những người từng đến thăm Miến, họ cũng rất thích nơi này, cảnh vật, con người lẫn văn hóa. Ông sếp hiện tại của mình cũng từng sống và làm việc ở Miến những 3 năm và lúc nào cũng quý nét văn hóa của người Miến. Chỉ vì cái thể chế chính trị ngu dốt và độc ác mà người Miến phải chịu nghèo khổ. Nhưng nước Miến đang chuyển mình và mình tin khi được cởi trói, họ sẽ đi lên rất nhanh.
Người Bắc Hàn thì mình chưa gặp. Nhưng người Nam Hàn thì gặp nhiều. Mình cho rằng người Hàn dù bắc hay nam thì cũng sẽ có nhiều điểm tương đồng. Nam Hàn là dân tộc đáng khâm phục: thông minh, chăm chỉ, hiền lành, sống có quy tắc, văn minh, và tử tế. Ví dụ, so dân Việt với dân Hàn ở Mỹ thì dân Việt cứ gọi là sách dép chạy theo. Nhiều người Việt ở đây vẫn còn giữ nét văn hóa chậm tiến chứ không văn minh, biết tổ chức, và có lòng tự trọng như người Hàn. Ở bên này có 3 loại chợ châu Á phổ biến: Tàu, Hàn, Việt. Để lựa chọn thì chắc sẽ chọn đi H Market của tụi Hàn. Quay lại với người bắc Hàn, cứ nhìn đám tang ông tổng thống của họ thì thấy dân Bắc Hàn cũng có vẻ hiền lành, nền nếp chứ không có vẻ bát nháo. Với tất cả những gì họ làm được trong điều kiện bị cấm vận thì thấy dân bắc Hàn chắc cũng rất thông minh và đáng nể.
Bây giờ đặt giả thiết cả 3 nước Miến, Bắc Hàn và Việt nam đều có một thế chế chính trị mới, dân chủ và cởi mở thì nước nào sẽ tiến nhanh? Theo mình thì Miến và Bắc Hàn sẽ tiến nhanh, đồng đều và trở thành những đất nước đáng nể. Tại sao mình không cho rằng VN sẽ là nước đi lên nhanh mặc dù mình đã phát triển và giàu hơn họ? có 2 điểm chính:
1) Người Việt thiếu văn hóa và cốt cách để biến xh mình thành xh văn minh. Khoảng cách giàu nghèo ở VN sẽ rất khó để có thể thu hẹp được. Văn hóa, văn minh xh sẽ còn tệ dài dài dù kinh tế có đi lên thế nào chăng nữa. Để thay đổi văn hóa người Việt bây giờ thì chỉ có thể gọi là potay.com. Dân Việt hỏng toàn diện, thiếu trung thực, thiếu tinh thần cộng đồng, đa phần sẵn sàng kiếm tiền "under the table" [hơi vỡ đũa cả nắm nhưng cứ tóm lại như vậy cũng không quá lắm]. Ethics và morality là 2 khái niệm dường như không tồn tại ở Việt Nam (hoặc tồn tại nhưng bị hiểu sai hoặc chỉ là khẩu hiệu treo trên cây hay đọc trên loa xóm).
2) Dân Việt quá đông và tài nguyên đã cạn kiệt (trong khi 2 nước kia dân cư thưa thớt và tài nguyên, đất đai còn nhiều). Họ làm gì cũng sẽ dễ hơn ta. Ta thì đã ngập ngụa trong một không gian đô thị và cơ sở hạ tầng không được hoạch định từ nhiều năm nay. Chuyện đơn giản nhất là khắc phục giao thông ở VN, cũng potay.com. Người ta bảo đánh giá một xh thì đánh giá từ giao thông. Giao thông VN: absolutely a mess. [mà cái 2 này phần lớn là do hậu quả từ cái 1].
